Vruchtbaarheid

Vruchtbaarheid

De vruchtbaarheid is veel belangrijker voor de bedrijfsrendabiliteit dan de groeikracht en de vleeskwaliteiten van de dieren. De economisch belangrijkste kengetallen betreffende vruchtbaarheid zijn de tussenkalftijd en de leeftijd bij eerste kalving. Dit laatste is sterk afhankelijk van de scrotumomtrek van de vader. Bij meerdere runder-rassen is aangetoond dat de scrotumomtrek duidelijk gecorreleerd is met de hoeveelheid en kwaliteit van het geproduceerde sperma. Met andere woorden, een stier met een bovengemiddelde scrotumomtrek zal meer en beter sperma produceren dan zijn leeftijdgenoten wat logischerwijs de drachtigheids resultaten kan beïnvloeden. Gezien dit grote belang zijn daarom internationaal aanvaardbare minimumnormen vastgesteld waaraan dekstieren dienen te voldoen (zie tabel).  
Internationaal aanvaarde minimumwaarden voor scrotumomtrek bij dekstieren

Leeftijd in maanden

Minimale scrotumomtrek in cm

>  12 – 15

30

>  15 – 18

31

>  18 – 21

32

>  21 – 24

33

>  24

34

scrotal_circumference   De scrotumomtrek blijkt bovendien een duidelijk overerfbaar kenmerk te zijn, wat betekent dat de zonen van een stier met een bovengemiddeld scrotumomtrek een gemiddeld grotere scrotumomtrek vertonen dan zonen van een stier met een lager of gemiddeld scrotumomtrek. Daarnaast is dit kenmerk ook voor vaarzen belangrijk, aangezien de dochters van een stier met een bovengemiddeld scrotumomtrek vroegrijper zijn en dus als vaars vroeger bronstig worden en vroeger drachtig raken. Dit resulteert in de geboorte van een eerste kalf op jongere leeftijd, wat bedrijfseconomisch gezien van grote invloed kan zijn. Vandaar dat het belangrijk is de scrotumomtrek in het oog te houden bij de keuze van een (dek)stier. Hoe groter de scrotumomtrek van een stier is, hoe vruchtbaarder en economisch waardevoller een dergelijke stier zal zijn. Belgisch witblauwe stieren ouder dan twee jaar met een scrotumomtrek boven de 40cm zijn zeldzaam, maar dergelijke stieren kunnen de vruchtbaarheid van het Belgisch-witblauw ras verbeteren. Van invloed op de vruchtbaarheid zijn ook de leefomstandigheden en de voeding van de dieren. Voldoende bewegingsvrijheid, ruimte en een zachte bodem met voldoende grip zorgen voor een langere en expressievere tocht. Zorg tijdens de opstalperiode ervoor dat er voldoende daglicht in de stal kan toetreden. Vuistregel is ongeveer 10% van het staloppervlak aan daglicht openingen in gevels en dak. Een goede hygiëne rond het kalven bevordert het herstel en daarmee ook het tochtgedrag van de koe.